NE/Prabhupada 0801 - प्रविधि ब्राह्मण, क्षत्रिय वा वैश्यको काम होइन
Lecture on SB 1.7.16 -- Vrndavana, September 14, 1976
यहाँ एउटा ब्रह्मबन्धु... अश्वत्थामा द्रोणाचार्य नामक ब्राह्मणका पुत्र थिए । तर उसले सुतिरहेका द्रौपदीका पाँच पुत्रहरूलाई अत्यन्त निन्दनीय तरिकाले मर्यो त्यसैले ब्राह्मणको त के कुरा, ऊ त क्षत्रीयभन्दा पनि तुच्छ छ । किनभने क्षत्रीयले पनि सुतिरहेको मानिसलाई मार्दैन । एउटा सच्चा क्षत्रीयले शत्रुलाई सर्वप्रथम चुनौति दिन्छ, त्यसपछि हतियार दिन्छ र बल्ल लडाईं गर्दछ, र अन्त्यमा दुईजनामध्ये एकको वध हुन्छ । यो... त्यसकारण, यहाँ उल्लेख गरिएको छः ब्रह्म–बन्धोहाततायिनः । आततायिनः भनेको आतंककारी हो । अन्य मानिसको श्रीमतीलाई अपहरण गर्ने मानिसलाई आतंककारी भनिन्छ । अन्य मानिसको घरमा आगो लगाउने मानिसलाई आतंककारी भनिन्छ । हतियार लिएर अरुको हत्या गर्न आउने मानिसलाई आतंककारी भनिन्छ । यसप्रकार, आतंकहरूको एउटा सूची छ । त्यसकारण, आतंककारीलाई तत्काल मार्न सकिन्छ । आतंककारीलाई मार्दा कुनै पाप लाग्दैन । अरुको घरमा आगो लगाउने, विष मिसाएर दिने, अकस्मात् घातक हतियारले आक्रमण गर्ने, धन–सम्पत्ति लुट्ने, अथवा खेतीयोग्य जमिन हडप्ने अथवा परस्त्रीलाई प्रलोभनमा फसाउने मानिसलाई आतकंकारी भनिन्छ । सबै कुरा...यो वैदिक ज्ञान हो । सबैको परिभाषा छ । त्यसकारण, अश्वत्थामा एउटा आतंककारी थियो । त्यसकारण, अर्जुनले उसलाई मार्ने निर्णय गर्नुभयो । साधारणतया, ब्राह्मण परिवारमा जन्म लिएको मानिस गुणद्वारा पनि ब्राह्मण बनोस् भन्ने आशा गरिएको हुन्छ । साधारणतया, ब्राह्मण परिवारमा जन्म लिएको मानिस गुणद्वारा पनि ब्राह्मण बनोस् भन्ने आशा गरिएको हुन्छ । यस्तो प्रशिक्षण दिइन्थ्यो । ब्रह्मचारी... साधारणतया, ब्राह्मण तथा क्षत्रयिका पुत्रहरू, विशेषगरी यी दुई वर्ण, तर शूद्रहरू यसमा अभिरुचि राख्दैनथे । तर शूद्रहरू यसमा अभिरुचि राख्दैनथे । सबैको लागि ब्रह्मचारी आश्रमको ढोका खुल्ला छ, तर तल्लो स्तरका मानिसहरू, ब्राह्मण र क्षत्रयिभन्दा बाहेक, तिनीहरू ब्रह्मचारी बन्न चाहँदैनन्, न त तिनीहरूका बाबुआमा नै चाहन्छन् । जस्तै, हामी यो ब्रह्मचारी पाठशाला अर्थात् आश्रम स्थापना गर्न गइरहेका छौँ । तर मलाई शंका लाग्छ, हामीले धेरै विद्यार्थीहरू पाउँछौँ कि पाउँदैनौँ । किनभने यो कलियुगमा मानिसहरू शूद्र बन्न इच्छुक हुन्छन् । कोही पनि ब्राह्मण बन्न चाहँदैन । प्रविधि । प्रविधि भनेको शूद्रको काम हो । प्रविधिको प्रयोग गर्नु ब्राह्मण, क्षत्रीय अथवा वैश्यको काम होइन । होइन । जस्तै कामी, सुनार, सिकर्मी, शिल्पकार । यी सबै प्रविधिहरू हुन् । यी सबै शूद्रहरूका लागि हुन् । ब्राह्मणहरूलाई सत्यवादी हुन प्रशिक्षण दिनुपर्दछ । इन्द्रियहरूलाई नियन्त्रण गर्ने प्रशिक्षण दिनुपर्दछ । सरल तथा सहनशील बन्ने प्रशिक्षण दिनुपर्दछ । यसप्रकार । क्षत्रीयलाई — कसरी बलवान्, दृढ तथा साहसी बन्ने, प्रशिक्षण दिनुपर्दछ । कसैले चुनौति दिँदा नभाग्ने, युद्धबाट नभाग्ने, जग्गा–जमिनहरू जोड्ने, शासन गर्ने, ईश्वरभावश्च तथा दान दिने । यी सबै क्षत्रीयका गुणहरू हुन् । दानहरू सबै क्षत्रीयहरूले दिने गर्दथे । यो देशमा मुस्लिमहरूले शासन गरेको समेत इतिहास छ, तिनीहरूलले समेत वृन्दावनमा धन, जग्गा–जमिन तथा मन्दिरहरू दान दिने गर्दथे । यसका धेरै इतिहासहरू छन् । औरांगजेबले अलिकति जमिन दिए, जहाँगिरले अलिकति जमिन दिए । जहाँगिरले निर्माण गरेको एउटा मन्दिर अझै पनि छ, साथै यमुना नदीको पारीपट्टि जहाँगिर–पुर नामक एउटा गाउँ छ । मन्दिरको व्यवस्थापन सम्हाल्नका लागि त्यो गाउँ ब्राह्मणहरूलाई प्रदान गरिएको थियो । त्यसैले, दान दिनु क्षत्रीयको दायित्व हो र यज्ञको अनुष्ठान गर्नु, दान दिनु, शासन गर्नु, युद्धबाट नभाग्नु, चुनौति दिनु, अत्यन्त बलवान्, मोटोघाटो शरीर — यी सबै क्षत्रीयका गुणहरू हुन् । र वैश्यको गुण हो — कृषि । कृषि–गोरक्ष, तथा गाईको सुरक्षा । कृषि–गोरक्ष–वाणिज्यम् । र यदि आफूलाई आवश्यक पर्नेभन्दा धेरै उत्पादन भएमा वाणिज्य अर्थात् व्यापार गर्दछन् । नत्र व्यापारको कुनै प्रश्न उठ्दैन । र वैश्य...र शूद्र, परिचर्यात्मकम् (भ गी १८।४४) केही तलबका लागि काम गर्नु शूद्रको काम हो । लोहार, सुनार, जुलाहाहरू शूद्र वर्गमा पर्दछन् । तपाईं ऊबाट केही काम लिनुहुन्छ र त्यसबापत उसलाई केही तलब दिनुहुन्छ, उसको पालनपोषण गर्नुहुन्छ । त्यसैले, ऊ शूद्र वर्गमा पर्दछ । अनि शास्त्रमा उल्लेख गरिएको छ, कलौ शूद्र–सम्भवः । कलियुगमा लगभग सबैजना शूद्र हुन् । तपाईंले देख्नुहुनेछ, आजभोलि सबैजना कुनै नोकरी स्वीकार गर्न खोजिरहेका हुन्छन् । एउटा ब्राह्मण परिवारमा जन्मिएको मानिस समेत कुनै राम्रो जागिरको खोजिमा हुन्छ । यो शूद्रको मानसिकता हो । ब्राह्मणहरूले कसैको सेवा गर्न चाहँदैनन्, न त क्षत्रीय न त वैश्य कसैले पनि । केवल शूद्रहरूले मात्र कसैको सेवा गर्न चाहन्छन् ।