HI/BG 1.45: Difference between revisions
(Bhagavad-gita Compile Form edit) |
No edit summary |
||
Line 6: | Line 6: | ||
==== श्लोक 45 ==== | ==== श्लोक 45 ==== | ||
<div class=" | <div class="devanagari"> | ||
: | :यदि मामप्रतीकारमशस्त्रं शस्त्रपाणयः । | ||
: | :धार्तराष्ट्रा रणे हन्युस्तन्मे क्षेमतरं भवेत् ॥४५॥ | ||
</div> | </div> | ||
Line 15: | Line 14: | ||
<div class="synonyms"> | <div class="synonyms"> | ||
यदि—यदि; माम्—मुझको; अप्रतीकारम्—प्रतिरोध न करने के कारण; | यदि—यदि; माम्—मुझको; अप्रतीकारम्—प्रतिरोध न करने के कारण; अशस्त्रम्—बिना हथियार के; शस्त्र-पाणय:—शस्त्रधारी; धार्तराष्ट्रा:—धृतराष्ट्र के पुत्र; रणे—युद्धभूमि में; हन्यु:—मारें; तत्—वह; मे—मेरे लिए; क्षेम-तरम्—श्रेयस्कर; भवेत्—होगा। | ||
</div> | </div> | ||
Latest revision as of 15:45, 25 July 2020
श्लोक 45
- यदि मामप्रतीकारमशस्त्रं शस्त्रपाणयः ।
- धार्तराष्ट्रा रणे हन्युस्तन्मे क्षेमतरं भवेत् ॥४५॥
शब्दार्थ
यदि—यदि; माम्—मुझको; अप्रतीकारम्—प्रतिरोध न करने के कारण; अशस्त्रम्—बिना हथियार के; शस्त्र-पाणय:—शस्त्रधारी; धार्तराष्ट्रा:—धृतराष्ट्र के पुत्र; रणे—युद्धभूमि में; हन्यु:—मारें; तत्—वह; मे—मेरे लिए; क्षेम-तरम्—श्रेयस्कर; भवेत्—होगा।
अनुवाद
यदि शस्त्रधारी धृतराष्ट्र के पुत्र मुझ निहत्थे तथा रणभूमि में प्रतिरोध न करने वाले को मारें, तो यह मेरे लिए श्रेयस्कर होगा ।
तात्पर्य
क्षत्रियों के युद्ध-नियमों के अनुसार ऐसी प्रथा है कि निहत्थे तथा विमुख शत्रु पर आक्रमण न किया जाय | किन्तु अर्जुन ने निश्चय किया कि शत्रु भले ही इस विषम अवस्था में उस पर आक्रमण कर दें, किन्तु वह युद्ध नहीं करेगा | उसने इस पर विचार नहीं किया कि दूसरा दल युद्ध के लिए कितना उद्यत है | इस सब लक्षणों का कारण उसकी दयाद्रता है जो भगवान् के महान भक्त होने के कारण उत्पन्न हुई |