KK/Prabhupada 1076 - Өлім сәтінде не осы фәни әлемнің фәни энергиясында қаламыз, не рухани әлемге ауысамыз
660219-20 - Lecture BG Introduction - New York
Әр түрлі бһавалар бар. Осы фәни табиғат та бһавалардың бірі екенін, Құдайдың энергияларының көріністерінің бірі екенін бұдан бұрын түсіндірген едік. Вишну Пуранада (6.7.61) Құдайдың күллі энергиялары келтірілген:
- viṣṇu-śaktiḥ parā proktā
- kṣetra-jñākhyā tathā par
- avidyā-karma-saṁjñānyā
- tṛtīyā śaktir iṣyate
- (CC Madhya 6.154)
Толық бүтін Құдайдың Тұлғасы — ұшы-қиырсыз энергиялар иесі: парасйа шактир вивидһаива шруйате (CC Madhya 13.65, teneur et portée). Құдайдың сан алуан сансыз энергияларын ұға алмаймыз. Дегенмен ұлы даналар, азат жандар күллі энергияларды зерттеп, үшке бөлген. Күллі энергиялар — вишну-шакти. Күллі энергиялар — Тәңір Вишнудың әр түрлі энергиялары. Біріншісі — пара, рухани энергия. Кшетра-джнакһйа татһа пара — тірі жандар да, яғни кшетра-джна да жоғарғы энергияға жатады, Тәңір мен тірі жандардың екеуінің жоғарғы энергияға жататынын Бһагавад-гитада түсіндірген едік. Басқа энергиялар, фәни энергия — авидйа-карма-самджнанйа тритийа шактир ишйате (CC Madhya 6.154). Басқа энергия — надандық гунасына жатады. Осы фәни энергия да Бһагавад-гитада түсіндіріледі. Өлім сәтінде не осы фәни әлемнің фәни энергиясында қаламыз, не рухани әлемге ауысамыз. Бһагавад-гита осылай дейді:
- yaṁ yaṁ vāpi smaran bhāvaṁ
- tyajaty ante kalevaram
- taṁ tam evaiti kaunteya
- sadā tad-bhāva-bhāvitaḥ
- (BG 8.6)
Не фәни энергия, не рухани энергия туралы ойлауға дағдыланып кеткен біздер осы дағдылы ойымызды қалай ауыстыра аламыз? Осы фәни энергия туралы ойлауымызды рухани энергия туралы ойлауға қалай ауыстыра аламыз? Рухани энергияны ойлау үшін Веда шастралары жазылған. Фәни энергияларды ойлау үшін газет-журналдар, романдар, аңыз-ертегілер т.с.с. толып жатқан шығармалар ойымызды жаулап алған. Сол секілді, егер ойымызды рухани атмосфераға ауыстырғымыз келсе, онда оқуға деген қабілетімізді Веда шастраларын оқуға ауыстыруымыз шарт. Сол үшін ғұлама данышпандар Пураналар сияқты көптеген Веда шастраларын жазған. Пураналар — аңыз-ертегілер емес. Пураналар — тарихи жазбалар. Чаитанйа-чаритамритада мынадай өлең бар: анади-баһирмукһа джива кришна бһули' гела атаева кришна веда-пурана каила (CC Madhya 20.117). Осы ұмытшақ тәуелді жандар Құдаймен қарым-қатынастарын ұмытып, бар ықыластарын фәни һарекеттерге аударған. Олардың ойлау қабілеттерін рухани қабілетке ауыстыру үшін Кришна-дваипайана Вйаса көптеген Веда шастраларын жазды. Веданы төрт бөлімге бөлуден бастаған ол Веда шастраларын Пураналарда түсіндіріп, стрилер, шудралар, ваишйалар секілді қабілетсіздерге арнап Маһабһаратаны жазды. Маһабһаратаға осы Бһагавад-гитаны енгізді. Соңында бүкіл Веда шастраларының тоқ етер мәнін Веданта-сутрада қысқаша қорытып, болашақ ұрпаққа сырын ашу үшін Веданта-сутраға Шримад-Бһагаватам деп аталатын табиғи түсіндірмесін жазды.